Alkohol a wrażliwość na insulinę

Spożywanie niewielkich lub umiarkowanych ilości alkoholu wiąże się ze zwiększoną wrażliwością na insulinę – tak wynika z badań.

Pierwsze badanie:

Cel: Zbadanie hipotezy, że wchłanianie glukozy przez insulinę ulega zwiększeniu u osób spożywających niewielkie lub umiarkowane ilości alkoholu.

Projekt i metody badawcze: Jest to badanie typu przypadek-kontrola przeprowadzone na zdrowych ochotnikach, podzielonych na osoby niepijące i osoby pijące w stopniu lekkim do umiarkowanego na podstawie historii spożycia alkoholu. Badanie przeprowadzono w General Clinical Research Center w Stanford University Medical Center i wzięło w nim udział 40 ochotników, 20 mężczyzn i 20 kobiet. Dokonano pomiarów odpowiedzi glikemicznej i insuliny na doustne wyzwanie glukozą, stężeń lipidów i lipoprotein w osoczu na czczo oraz stężeń insuliny w osoczu w stanie stacjonarnym (SSPI) i glukozy w osoczu w stanie stacjonarnym (SSPG) w odpowiedzi na ciągłą infuzję somatostatyny, insuliny i glukozy.

Wyniki: Osoby pijące mało lub umiarkowanie (10–30 g/dzień) miały niższe zintegrowane stężenie glukozy w osoczu (17,8 +/- 0,8 w porównaniu do 19,8 +/- 0,9 mM/h, P < 0,02) i insuliny (600 +/- 65 w porównaniu do 1075 +/- 160 pM/h, P < 0,01) w odpowiedzi na wyzwanie glukozą oraz wyższe stężenia cholesterolu HDL (lipoprotein o dużej gęstości) na czczo (1,46 +/- 0,08 w porównaniu do 1,25 +/- 0,08, P < 0,02). Pomimo podobnych stężeń SSPI wynoszących około 300 pM, stężenia SSPG były niższe (P < 0,01) u osób pijących mało lub umiarkowanie (6,7 +/- 0,8 w porównaniu do 10,7 +/- 1,2 mM). Wyniki nie zależały od wieku, wskaźnika masy ciała, stosunku obwodu talii do obwodu bioder ani szacunków poziomu zwyczajowej aktywności fizycznej. Wnioski: Spożywanie alkoholu w małych lub umiarkowanych ilościach przez zdrowych mężczyzn i kobiety wiąże się ze zwiększonym wchłanianiem glukozy przez insulinę, niższym stężeniem glukozy w osoczu i insuliny w odpowiedzi na doustne spożycie glukozy oraz wyższym stężeniem cholesterolu HDL. Zmiany w metabolizmie glukozy i insuliny mogą przyczyniać się do niższego ryzyka choroby wieńcowej serca opisanego u osób pijących w małych lub umiarkowanych ilościach.

źródło: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7907975/

Drugie badanie:

Cele: Ocena związku między regularnym spożyciem alkoholu a wrażliwością na insulinę oraz oszacowanie znaczenia insuliny w powiązaniu alkoholu z wieloma czynnikami ryzyka naczyniowego i chorobami układu sercowo-naczyniowego. Projekt: Badanie prospektywne i przekrojowe na dużej, losowo wybranej próbie populacji. Tło: Część badania Bruneck 1990-5 (prowincja Bolzano, Włochy). Tematyka: 820 zdrowych, niechorujących na cukrzycę kobiet i mężczyzn w wieku 40-79 lat. Główny parametr oceny: stężenia insuliny na czczo i po glikemii, cholesterolu, apolipoprotein, trójglicerydów, lipoproteiny Lp(a) glukozy, fibrynogenu i antytrombiny III; ciśnienie krwi; insulinooporność szacowana za pomocą oceny modelu homeostazy.

Wyniki: Stężenia insuliny na czczo u osób, które nie piły alkoholu i osób zgłaszających niskie (1-50 g/dzień), umiarkowane (51-99 g/dzień) i duże (> lub = 100 g/dzień) spożycie alkoholu wynosiły odpowiednio 12,4, 10,0, 8,7 i 7,1 mU/l (P < 0,001). Podobnie stężenia insuliny po glukozie i szacunki insulinooporności oceniane za pomocą oceny modelu homeostazy znacząco spadły wraz ze wzrostem ilości regularnego spożycia alkoholu. Trendy te były niezależne od płci, wskaźnika masy ciała, aktywności fizycznej, palenia papierosów, leków i diety (P < 0,001). Regularne spożycie alkoholu przewidywało wiele zmian czynników ryzyka naczyniowego w okresie pięciu lat, w tym zwiększone stężenia cholesterolu lipoprotein o dużej gęstości i apolipoproteiny AI; wyższe ciśnienie krwi; i zmniejszone stężenie antytrombiny III. Te powiązania były częściowo przypisywane zmniejszeniu stężeń insuliny obserwowanemu u konsumentów alkoholu. Wnioski: Niskie do umiarkowanych ilości alkoholu, przyjmowane regularnie, poprawiają wrażliwość na insulinę. Insulina jest potencjalnym pośrednim składnikiem związku między spożyciem alkoholu a czynnikami ryzyka naczyniowego (zespół metaboliczny).

źródło: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8898593/

Trzecie badanie:

Cel: Spożywanie alkoholu powoduje zaburzenia metaboliczne i jest znanym czynnikiem ryzyka chorób układu krążenia. Jednak niektóre badania sugerują, że niskie spożycie alkoholu poprawia insulinooporność. Oceniliśmy wpływ spożycia alkoholu na insulinooporność, stosując homeostatyczny model oceny insulinooporności (HOMA-IR).

Metody i wyniki: W badaniu wzięło udział 280 194 osób bez cukrzycy, które przeszły kompleksowe badania lekarskie ponad dwukrotnie w latach 2011–2018. Poziomy spożycia alkoholu uzyskano za pomocą ankiety samooceny. Wszystkich badanych podzielono na dwie grupy na podstawie standardowej koreańskiej wartości odcięcia HOMA-IR, 2,2. Do oceny ryzyka insulinooporności w zależności od spożycia alkoholu zastosowano analizę proporcjonalnego ryzyka Coxa. Średni wiek badanych wynosił 38,2 lat, a 55,7% z nich stanowili mężczyźni. W okresie obserwacji (mediana 4,13 roku) HOMA-IR uległo progresji z <2,2 do ≥2,2 u 64 443 badanych (23,0%) i poprawiło się z ≥2,2 do <2,2 u 21 673 badanych (7,7%). W analizie parametrycznej przeżycia, spożycie alkoholu wiązało się z poprawą HOMA-IR (HR [95% CI], 1,09[1,03-1,14], 1,11[1,06-1,17] i 1,20[1,13-1,26], odpowiednio). W analizie klasyfikowanej według zmian w ilościach spożywanego alkoholu, zwiększone spożycie alkoholu miało tendencję do zapobiegania postępowi HOMA-IR (0,97[0,96-0,99]; p = 0,004). Jednakże związek między zmianami w ilościach spożywanego alkoholu a poprawą HOMA-IR nie był statystycznie istotny.

Wnioski: To retrospektywne badanie obserwacyjne wykazało, że spożycie alkoholu może poprawić insulinooporność, a zwiększone spożycie alkoholu może mieć działanie zapobiegawcze na postęp HOMA-IR w porównaniu do poziomu wyjściowego.

źródło: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34420815/